"Başarısızlığın Olmadığı Okul" – William Glasser: Eğitimde Gerçek Başarının Sırrı
- Selda Berat Özmen
- 5 May
- 2 dakikada okunur
"Başarısızlığın Olmadığı Okul" – William Glasser: Eğitimde Gerçek Başarının Sırrı
Giriş
Eğitim sistemleri genellikle not odaklı, sınav baskılı ve standartlaştırılmış bir yapıya sahiptir. Öğrenciler, "başarılı" olmak için ezberlemeye zorlanırken, gerçek öğrenme ve kişisel gelişim çoğu zaman göz ardı edilir. Dr. William Glasser, "Başarısızlığın Olmadığı Okul" (Schools Without Failure) adlı kitabında, bu geleneksel anlayışa meydan okuyor ve öğrencilerin içsel motivasyonunu harekete geçiren bir eğitim modeli öneriyor.
Bu yazıda, Glasser'ın eğitim felsefesini, kitabın temel argümanlarını ve modern eğitim sistemine yönelik eleştirilerini derinlemesine inceleyeceğiz.
William Glasser Kimdir?
William Glasser (1925-2013), Amerikalı bir psikiyatrist ve eğitim teorisyenidir. "Seçim Teorisi" (Choice Theory) ve "Gerçeklik Terapisi" (Reality Therapy) gibi yaklaşımlarıyla tanınır. Temel argümanı şudur:
"İnsanlar davranışlarını seçer ve bu seçimler, ihtiyaçlarını karşılama çabasıdır."
Glasser, eğitim sisteminin öğrencilerin psikolojik ihtiyaçlarını (ait olma, güç, özgürlük, eğlence) karşılamadığında, başarısızlığın kaçınılmaz olduğunu savunur.
Kitabın Temel Tezleri
1. "Başarısızlık Bir Seçenek Değil, Sistemin Sonucudur"
Geleneksel okullar, öğrencileri "başarılı" ve "başarısız" diye ayırır.
Oysa Glasser’a göre, başarısızlık öğrencinin değil, sistemin hatasıdır.
Çözüm: Öğrencilere anlamlı öğrenme fırsatları sunmak.
2. "Notlar Öğrenmeyi Ölçmez, Sadece Uyumu Ölçer"
Not sistemi, öğrencilerin sınavlara hazırlanma becerisini ölçer, gerçek öğrenmeyi değil.
Alternatif: Proje tabanlı değerlendirme, portfolyo sunumları ve öz değerlendirme.
3. "Öğrenciler İçsel Motivasyonla Öğrenmeli"
Dışsal motivasyon (not, ödül, ceza) kısa vadeli çözüm sunar.
Kalıcı öğrenme, ancak öğrencinin merak ve ilgisiyle mümkündür.
4. "Demokratik Sınıf Ortamı"
Öğrenciler, kendi öğrenme süreçlerinde söz sahibi olmalıdır.
Öğretmen rolü: Yönlendirici değil, rehber.
5. "Sorumluluk ve Seçim Özgürlüğü"
Öğrenciler, seçimlerinin sonuçlarını yaşayarak sorumluluk almayı öğrenir.
Örnek: Öğrenci, proje konusunu kendi seçebilir.
Glasser’ın Eğitim Sistemine Eleştirileri
"Zorunlu Müfredat, Öğrenci İhtiyaçlarını Karşılamıyor"
Standart dersler, tüm öğrencilere hitap etmez.
Öneri: Esnek ve kişiselleştirilmiş öğrenme yolları.
"Disiplin Cezayla Değil, İlişkiyle Sağlanır"
Geleneksel disiplin anlayışı (ceza, suspension) işe yaramaz.
Öneri: Öğrenci-öğretmen arasında güvene dayalı iletişim.
"Okul, Hayatın Kendisi Olmalı"
Okul, gerçek dünyadan kopuk bir "hazırlık evresi" değil, yaşamın bir parçası olmalı.
Modern Eğitime Uyarlanabilir Stratejiler
✔ Öğrenci Merkezli Öğrenme:
Öğrencilerin ilgi alanlarına göre projeler tasarlamak.
Montessori ve Demokratik Okul modellerinden esinlenmek.
✔ Değerlendirmede Çeşitlilik:
Geleneksel sınavlar yerine performans değerlendirme, akran geri bildirimi.
✔ Duygusal Bağ Kurma:
Öğretmenler, öğrencilerle birebir iletişim kurmalı.
✔ Hata Kültürü Oluşturma:
"Hata yapmaktan korkmayın" mesajı vermek.
Kitabın Eksik Yönleri ve Eleştiriler
"Gerçekçi mi?" Bazı eğitimciler, Glasser’ın modelinin büyük ölçekli devlet okullarında uygulanmasının zor olduğunu savunuyor.
"Not Sisteminin Tamamen Kaldırılması Mümkün mü?" Sınavlar hâlâ yükseköğretim ve iş dünyasında bir filtreme aracı.
Sonuç: Neden Bu Kitabı Okumalısınız?
Öğretmenler için: Geleneksel eğitim kalıplarını kırmak isteyenler için bir manifesto.
Ebeveynler için: Çocuklarının okulda mutsuz olmasının nedenlerini anlamak.
Eğitim Politikacıları için: Alternatif modelleri keşfetmek.
Glasser’ın mesajı net:
"Öğrenciler başarısız olmaz, sistem onları başarısız hissettirir."
Ek Okuma Önerileri
"Özgürlük Eğitimi" – Ivan Illich (Okulsuz toplum fikri)
"Summerhill" – A.S. Neill (Demokratik okul modeli)
"Drive" – Daniel Pink (Motivasyon teorileri)
Sizce okullarda başarısızlık kavramı tamamen kaldırılabilir mi? Yorumlarınızı bekliyoruz! 📚✨
Comentários