Şarkı ve Tekerlemelerle Türkçe Öğretimi: Eğlenceli ve Etkili Bir Yöntem
- Selda Berat Özmen
- 8 Nis
- 2 dakikada okunur
Şarkı ve Tekerlemelerle Türkçe Öğretimi: Eğlenceli ve Etkili Bir Yöntem
Dil öğretiminde geleneksel yöntemlerin yanı sıra, öğrenme sürecini daha keyifli hale getiren yaratıcı teknikler de büyük önem taşır. Şarkı ve tekerlemelerle öğretim, özellikle çocuklar ve yabancı dil olarak Türkçe öğrenenler için son derece etkili bir yöntemdir. Bu teknik, dilin ritmini, telaffuzunu ve kelime dağarcığını doğal bir şekilde geliştirirken aynı zamanda öğrencilerin motivasyonunu artırır.
Peki, şarkı ve tekerlemeler Türkçe öğretiminde nasıl kullanılır? Hangi becerileri geliştirir? İşte bu eğlenceli ve öğretici yöntemin detayları…
1. Şarkı ve Tekerlemelerle Öğrenmenin Avantajları
a) Telaffuz ve Ritim Gelişimi
Şarkılar ve tekerlemeler, dilin doğal ritmini yansıtır. Öğrenciler, şarkı söylerken veya tekerlemeleri tekrarlarken kelimelerin doğru vurgu ve tonlamasını içselleştirir. Örneğin:
"Bir berber bir berbere gel berber beraber berber dükkanı açalım demiş" gibi bir tekerleme, öğrencilerin akıcı konuşma becerisini geliştirir.
b) Kelime Dağarcığını Zenginleştirme
Şarkılar, günlük hayatta kullanılan kelimeleri ve kalıpları içerir. Örneğin:
"Daha dün annemizin kollarında yaşarken" (Çocuk Şarkısı) → Aile, duygular ve zaman zarfları öğretir.
"Türküm, doğruyum, çalışkanım" (Andımız) → Milli değerler ve sorumluluk bilinci kazandırır.
c) Dil Bilgisi Kurallarını Doğal Yoldan Öğretme
Şarkılar, dil bilgisi kurallarını ezberletmek yerine, onları bağlam içinde sunar. Örneğin:
"Mini mini bir kuş donmuştu, pencereme konmuştu" → Geçmiş zaman (-di'li geçmiş zaman) kullanımını pekiştirir.
d) Dinleme ve Anlama Becerilerini Geliştirme
Şarkılar, öğrencilerin dinlediğini anlama (listening comprehension) becerisini güçlendirir. Öğretmenler, şarkı sözlerini eksik bırakıp tamamlatma (gap-fill) etkinlikleri yaparak bu beceriyi destekleyebilir.
e) Kültürel Öğeleri Aktarma
Türkçe şarkılar ve tekerlemeler, kültürel mirasımızı yansıtır. Örneğin:
"Çanakkale içinde vurdular beni" (Türkü) → Tarih bilinci oluşturur.
"Yağ satarım bal satarım" (Oyun tekerlemesi) → Geleneksel çocuk oyunlarını tanıtır.
2. Şarkı ve Tekerlemelerle Türkçe Öğretimi Nasıl Yapılır?
a) Seviyeye Uygun Şarkı ve Tekerlemeler Seçmek
Başlangıç seviyesi: Basit, tekrarlı ve kısa şarkılar (Örnek: "Kırmızı balık gölde, kıvrıla kıvrıla yüzüyor")
Orta seviye: Daha karmaşık sözler içeren şarkılar (Örnek: Barış Manço – "Arkadaşım Eşek")
İleri seviye: Şiirsel ve mecazlı şarkılar (Örnek: Sezen Aksu – "Gülümse")
b) Etkinlik Örnekleri
Dinleme ve Tamamlama: Şarkıyı durdurup boşlukları doldurtma.
Karaoke: Şarkı sözlerini ekrana yansıtıp sınıfça söyleme.
Tekerleme Yarışması: En hızlı ve doğru söyleyen öğrenciyi ödüllendirme.
Şarkıyla Dans/Mimik: Şarkıya uygun hareketlerle anlamı pekiştirme.
Kendi Tekerlemesini Yazma: Öğrencilerin kendi tekerlemelerini üretmesi.
c) Dijital Araçlarla Destekleme
YouTube: Çocuk şarkıları kanalları (TRT Çocuk, Minika Go)
Spotify/Apple Music: Türkçe öğrenme için oluşturulmuş çalma listeleri
Karaoke Uygulamaları: Smule, Singa gibi uygulamalarla pratik yapma
3. Örnek Şarkı ve Tekerlemeler
Çocuklar İçin:
🎵 "Ali Babanın Bir Çiftliği Var" → Hayvan isimleri ve fiiller🎵 "Portakalı Soydum" → Sayılar ve hareket fiilleri🎶 "Yağmur Yağıyor Seller Akıyor" → Doğa ve hava durumu kelimeleri
Yetişkinler İçin:
🎤 Tarkan – "Şımarık" → Günlük konuşma kalıpları🎧 Mor ve Ötesi – "Cambaz" → Metafor ve ileri seviye kelimeler
Tekerlemeler:
"Bu yoğurdu sarımsaklasak da mı saklasak, sarımsaklamasak da mı saklasak?" (Zorlu telaffuz çalışması)
"Şu köşe yaz köşesi, şu köşe kış köşesi" (Mekân ve mevsim kelimeleri)
4. Sonuç: Neden Şarkı ve Tekerlemeler İşe Yarar?
Kalıcı öğrenme sağlar (müzik, hafızayı güçlendirir).
Motivasyonu artırır, dersleri eğlenceli hale getirir.
Çoklu duyuya hitap eder (işitsel, görsel, kinestetik).
Sınıf içi etkileşimi güçlendirir.
Eğer siz de Türkçe öğretirken öğrencilerinizin daha aktif ve istekli olmasını istiyorsanız, mutlaka şarkı ve tekerlemeleri derslerinize dahil edin! 🎶
Siz hangi şarkı veya tekerlemeleri kullanıyorsunuz? Yorumlarda paylaşın! 👇
Comentarios